Uzyskanie obywatelstwa Stanów Zjednoczonych daje stałym rezydentom nowe prawa i przywileje. Obywatelstwo oznacza również nowe obowiązki.

Aby stać się obywatelem, należy wyrazić gotowość złożenia przysięgi lojalności wobec Stanów Zjednoczonych. Konieczne jest wyrzeczenie się swojej lojalności wobec jakiegokolwiek innego kraju. Trzeba zgodzić się popierać i bronić Konstytucji Stanów Zjednoczonych. Stając się obywatelem trzeba przyjąć wszystkie obowiązki związane z byciem Amerykaninem. W zamian zyskuje się prawa i przywileje obywatelstwa.

Dlaczego warto zostać obywatelem USA?

Stali rezydenci posiadaja wiekszosc praw obywateli Stanów Zjednoczonych. Istnieja jednak pewne istotne powody, dla których warto rozwazyc ubieganie sie o obywatelstwo Stanów Zjednoczonych, takie jak:

• Dowód patriotyzmu. Stanie sie obywatelem to sposób wykazania sie przywiazaniem do swojego nowego kraju.
• Glosowanie. Tylko obywatele moga glosowac w wyborach federalnych. Wiekszosc stanów ogranicza równiez prawo do glosowania w innych wyborach do obywateli USA.
• Zasiadanie w lawie przysieglych. Tylko obywatele USA moga zasiadac na federalnej lawie przysieglych. Wiekszosc stanów ogranicza równiez zasiadanie na innych lawach przysieglych do obywateli USA. Zasiadanie na lawie przysieglych to wazny obowiazek obywatela USA.
• Podrózowanie z paszportem USA. Paszport USA umozliwia uzyskiwanie w razie potrzeby pomocy od przedstawicieli wladz USA podczas podrózy zagranicznych.
• Sprowadzenie czlonków rodziny do USA. Obywatel USA na ogól jest traktowany priorytetowo, kiedy sklada petycje o sprowadzenie czlonków rodziny na pobyt staly w tym kraju.
• Uzyskiwanie obywatelstwa dla dzieci urodzonych za granica. W wiekszosci przypadków dziecko obywatela amerykanskiego urodzone zagranica jest automatycznie obywatelem USA.
• Uzyskiwanie uprawnien do stanowisk pracy w urzedach federalnych. Niektóre stanowiska pracyw agencjach rzadowych wymagaja obywatelstwa USA.
• Wybór na polityka. Tylko obywatele moga starac sie o stanowiska w rzadzie federalnym (w Senacie i Izbie Reprezentantów) jak równiez o wiekszosc stanowisk stanowych i lokalnych.
• Utrzymanie miejsca zamieszkania. Obywatel Stanów Zjednoczonych ma prawo zamieszkaniaw Stanach Zjednoczonych, którego nie mozna mu odebrac.
• Uzyskiwanie praw do federalnych grantów i stypendiów. Wiele grantów pomocy finansowej, w tym stypendia do koledzu i fundusze przyznawane przez wladze na szczególne potrzeby, dostepne sa jedynie obywatelom USA.
• Uzyskiwanie swiadczen rzadowych. Niektóre swiadczenia rzadowe dostepne sa tylko dla obywateli USA.

Naturalizacja

Proces uzyskiwania obywatelstwa USA to „naturalizacja”. O naturalizacje moga ubiegac sie osoby, spelniajace nastepujace wymagania:

• Mieszkaja na terenie USA przez co najmniej piec lat jako stali rezydenci (lub trzy lata w przypadku slubu i zamieszkiwania z obywatelem USA).
• Sa obecne w USA przez co najmniej 30 miesiecy w ciagu ostatnich pieciu lat (lub 18 miesiecy z ostatnich trzech lat w wypadku malzenstwa i zamieszkiwania z obywatelem USA).
• Mieszkaly w danym stanie lub dystrykcie USCIS przez co najmniej trzy miesiace przed zlozeniem wniosku.

Inne reguly moga stosowac sie do osób, które:

• Sluzyly w silach zbrojnych USA lub których zmarly rodzic, wspólmalzonek lub dziecko sluzyli w silach zbrojnych USA.
• Sa narodowosci USA.
• Uzyskaly pobyt staly w drodze amnestii z roku 1986.
• Sa uchodzcami lub azylantami.
• Sa wspólmalzonkiem obywatela USA, który na stale przebywa za granica.
• Utracily obywatelstwo USA w mysl wczesniejszej ustawy w zwiazku ze slubem z obywatelem innego kraju.
• Sa pracownikami pewnego rodzaju firm lub organizacji nonprofit.

Dodatkowe informacje mozna znalezc w publikacji Urzędu Imigracyjnego A Guide to Naturalization.

Informacje o procesie naturalizacji

Osoby, które ukonczyly 18 rok zycia i chca stac sie obywatelami, powinny postarac sie o formularz M-476, A Guide to Naturalization (Przewodnik po naturalizacji). Ten przewodnik zawiera istotne informacje na temat wymagan naturalizacyjnych. Wymienia on równiez formularze, które beda potrzebne do rozpoczecia procesu naturalizacji.

Kandydat moze sprawdzic, czy kwalifikuje sie do naturalizacji na formularzu M-480, Naturalization Eligibility Worksheet (arkusz roboczy kwalifikacji do naturalizacji) na koncu przewodnika A Guide to Naturalization. Do zlozenia wniosku o naturalizacje sluzy formularz N-400. Zlozenie formularza N-400 wymaga wniesienia oplaty. Formularze M-476, M-480 i N-400 mozna uzyskac dzwoniac pod numer USCIS Forms Line, numer 1-800-870-3676, lub pobrac je poprzez Internet pod adresem www.uscis.gov.

Wymogi do naturalizacji

Zamieszkiwanie w USA z prawem stalego pobytu przez okreslony czas – ciaglosc pobytu
„Ciaglosc pobytu” oznacza, iz nalezy mieszkac w USA ze stalym pobytem przez okreslony czas. Wiekszosc osób musi byc stalymi rezydentami z nieprzerwana ciagloscia pobytu przez okres pieciu lat (lub trzech lat w przypadku slubu z obywatelem USA) zanim moga oni rozpoczac proces naturalizacji. W przypadku uchodzców oznacza to piec lat od daty wjazdu do USA, co zwykle równoznaczne jest z data uzyskania statusu stalego rezydenta. W przypadku osób, które uzyskaly azyl w USA, okres ten rozpoczyna sie jeden rok przed uzyskaniem statusu stalego rezydenta. Data na karcie stalego rezydenta jest data, od której rozpoczyna sie okres pieciu lat. W przypadku wyjazdu z USA na dluzszy czas, zwykle przekraczajacy szesc miesiecy, moze dojsc do przerwania ciaglosci pobytu.

ZACHOWANIE CIAGLOSCI POBYTU DO CELÓW NATURALIZACJI:

WYJATKI W PRZYPADKU WYJAZDÓW JEDNOROCZNYCH
Osoby pracujace dla wladz USA, uznanej organizacji badawczej lub niektórych korporacji amerykanskich, jak równiez duchowni pelniacy sluzbe duszpasterska za granica, moga utrzymac nieprzerwana ciaglosc pobytu, jezeli:
Byli fizycznie obecni i mieszkali w USA bez opuszczania kraju przez co najmniej 1 rok pouzyskaniu stalego pobytu.
Zlozyli formularz N-470, Application to Preserve Residence for Naturalization Purposes (wniosek o zachowanie ciaglosci pobytu do celów naturalizacji) zanim wyjada z USA na jeden rok. Zlozenie formularza N-470 wymagana wniesienia oplaty.

Dodatkowe informacje mozna uzyskac pod numerem USCIS Forms Line, 1-800-870-3676, proszac o formularz N-470, Application to Preserve Residence for Naturalization Purposes. Informacje na ten temat znalezc mozna równiez na witrynie USCIS www.uscis.gov.

Osoby, które opuscily Stany Zjednoczone na jeden rok lub dluzej, moga miec prawo powrotu, jezeli zlozyly wniosek o “re-entry permit” („bialy paszport”). Wniosek ten nalezy zlozyc przed wyjazdem ze Stanów Zjednoczonych. Informacje na temat skladania wniosków o „bialy paszport” znalezc mozna na stronie 7. W wiekszosci przypadków czas spedzony w Stanach Zjednoczonych przed opuszczeniem kraju nie bedzie liczony do czasu nieprzerwanej ciaglosci pobytu. Oznacza to, iz okres nieprzerwanej ciaglosci pobytu rozpocznie sie ponownie po powrocie do Stanów Zjednoczonych, i trzeba bedzie odczekac cztery lata i jeden dzien przed zlozeniem wniosku o naturalizacje.

WSKAZÓWKA: Wniosek o “re-entry permit” („bialy paszport”, formularz I-131) oraz Application to Preserve Residence for Naturalization Purposes (formularz N-470) to nie to samo. Mozna okazac „bialy paszport” zamiast karty stalego rezydenta (jezeli bylo sie za granica mniej niz 12 miesiecy) lub zamiast wizy (jezeli bylo sie za granica dluzej niz 12 miesiecy) po tymczasowej nieobecnosci w Stanach Zjednoczonych.

WYJATKI DLA PERSONELU WOJSKOWEGO

Wymóg fizycznej obecnosci w celu utrzymania ciaglosci pobytu moze nie obowiazywac osób w sluzbie czynnej badz niedawno zwolnionych ze sluzby w silach zbrojnych USA. Dodatkowe informacje znalezc mozna w formularzu M-599 Naturalization Information for Military Personnel (informacje o naturalizacji dla personelu wojskowego). Kazda baza wojskowa powinna miec osobe kontaktowa do spraw wniosków o naturalizacje i podpisac formularz N-426, Request for Certification of Military or Naval Service (prosba o potwierdzenie sluzby w wojsku badz w marynarce). Konieczne jest zlozenie formularza N-426 z innymi formularzami wniosku. Potrzebne formularze mozna otrzymac dzwoniac pod bezplatny numer Military Help Line: 1-877-CIS-4MIL (1-877-247-4645). Wiecej informacji na ten temat mozna uzyskac na witrynie internetowej http://www.uscis.gov/military lub dzwoniac do Dzialu Obslugi Klienta pod numer 1-800-375-5283.

Warto wiedziec, iz nieobecnosc w Stanach Zjednoczonych w trakcie procesu naturalizacji moze spowodowac trudnosci kwalifikacyjne, szczególnie w przypadku podjecia pracy za granica.

Fizyczna obecnosc w Stanach Zjednoczonych

“Fizyczna obecnosc” oznacza, iz jest sie faktycznie obecnym w Stanach Zjednoczonych. Staly rezydent, który ukonczyl 18 rok zycia, musi byc fizycznie obecny w Stanach Zjednoczonych przez co najmniej 30 miesiecy podczas ostatnich pieciu lat (lub 18 miesiecy w ciagu trzech ostatnich lat, jezeli jest malzonkiem obywatela Stanów Zjednoczonych) przed zlozeniem wniosku o naturalizacje.

“FIZYCZNA OBECNOSC”
P: Jaka jest róznica pomiedzy „fizyczna obecnoscia” i „nieprzerwana ciagloscia pobytu”?
O: „Fizyczna obecnosc” to laczna liczba dni, które spedzilo sie na terenie Stanów Zjednoczonych, z wylaczeniem czasu spedzonego poza Stanami Zjednoczonymi. Kazdy dzien spedzony poza USA odliczony zostaje od lacznego okresu „fizycznej obecnosci”. Osoby, które sa poza Stanami Zjednoczonymi przez dluzszy czas, jak równiez odbywajace wiele krótkich wycieczek poza USA, moga nie spelniac wymogu „fizycznej obecnosci”. Aby obliczyc czas „fizycznej obecnosci” nalezy dodac lacznie okresy pobytu w Stanach Zjednoczonych. Nastepnie odliczyc nalezy od tego wszystkie wycieczki poza Stany Zjednoczone. Dotyczy to równiez krótkich pobytów w Kanadzie i Meksyku. Na przyklad jezeli wyjezdza sie do Meksyku na weekend, nalezy uwzglednic te dni obliczajac liczbe dni spedzonych poza krajem.

„Nieprzerwana ciaglosc pobytu” to laczny czas zamieszkania ze stalym pobytem w Stanach Zjednoczonych przed zlozeniem wniosku o naturalizacje. Jednorazowy zbyt dlugi wyjazd ze Stanów Zjednoczonych moze przerwac „nieprzerwana ciaglosc pobytu”.

Czas spedzony jako rezydent w stanie lub dystrykcie USCIS

Wiekszosc osób musi mieszkac w stanie lub dystrykcie USCIS przez co najmniej trzy miesiace przed zlozeniem wniosku o naturalizacje. Studenci i uczniowie moga skladac wnioski o naturalizacje zarówno w miejscu uczeszczania do szkoly, jak i w miejscu, w którym mieszkaja ich rodziny (jezeli rodzice uczestnicza w ich utrzymaniu).

Dobry charakter moralny

Do naturalizacji kwalifikuja sie osoby o dobrym charakterze moralnym. Uznaje sie, ze dana osoba nie posiada „dobrego charakteru moralnego”, jezeli popelni pewne przestepstwa w ciagu pieciu lat przed zlozeniem wniosku o naturalizacje lub jezeli zlozy nieprawdziwe oswiadczenia podczas rozmowy naturalizacyjnej.

ZACHOWANIA MOGACE SWIADCZYC O BRAKU DOBREGO CHARAKTERU MORALNEGO

• Jazda samochodem w stanie nietrzezwym lub bycie nietrzezwym przezwiekszosc czasu.]
• Nielegalny hazard.
• Prostytucja.
• Skladanie nieprawdziwych oswiadczen w celu uzyskania przywilejów imigracyjnych.
• Nieplacanie alimentów na dzieci zasadzonych przez sad.
• Dokonywanie aktów terrorystycznych.
• Przesladowanie kogos z powodu rasy, wyznania religijnego, pochodzenia narodowego, przekonan politycznych lub przynaleznosci do jakiejs grupy spolecznej.

Popelnienie pewnych przestepstw dozywotnio dyskwalifikuje kandydata ze staran o obywatelstwo USA i prawdopodobnie spowoduje jego wydalenie z kraju. Przestepstwa te nazywamy „barierami” naturalizacji. Przestepstwa ciezkie okreslane jako “aggravated felonies” (jezeli popelnione zostaly 29 listopada 1990 roku lub pózniej), w tym: zabójstwo, gwalt, molestowanie seksualne dziecka, napasc z uzyciem przemocy, zdrada, nielegalny handel narkotykami, bronia palna lub ludzmi, to niektóre przyklady przestepstw wykluczajacych na stale naturalizacje. W wiekszosci przypadków imigranci, którzy zostali wylaczeni badz zwolnieni ze sluzby w silach zbrojnych USA z powodu statusu imigranta, oraz imigranci, którzy zdezerterowali z sil zbrojnych USA, maja równiez dozywotni zakaz uzyskania obywatelstwa USA.

Obywatelstwo moze byc równiez odmówione z powodu innych rodzajów postepowania wskazujacych na brak dobrego charakteru moralnego.

Inne przestepstwa powoduja tymczasowy zakaz naturalizacji. Tymczasowy zakaz zwykle uniemozliwia kandydatowi uzyskanie obywatelstwa przez maksymalnie piec lat po popelnieniu danego przestepstwa. Naleza do nich:

• Jakiekolwiek przestepstwo przeciwko osobie z zamiarem spowodowania uszkodzenia ciala.
• Wszelkie przestepstwa przeciwko majatkowi lub rzadowi zwiazane z oszustwem.
• Dwa lub wiecej przestepstwa o polaczonym wyroku pieciu lat lub powyzej.
• Naruszenie ustaw o substancjach zakazanych (np. uzywanie badz sprzedawanie narkotyków).
• Spedzenie 180 dni lub wiecej w ciagu ostatnich pieciu lat w wiezieniu lub areszcie.

Podczas skladania wniosku o naturalizacje nalezy zglosic wszystkie popelnione przestepstwa. Dotyczy to równiez przestepstw usunietcyh z dokumentacji oraz popelnionych przed ukonczeniem 18 roku zycia. Zatajenie takich przestepstw przed USCIS moze spowodowac odmowe obywatelstwa, a nawet narazic kandydata na skutki prawne.

Angielski i wychowanie obywatelskie

Na ogól kandydat musi wykazac sie podstawowa umiejetnoscia czytania, pisania i mówienia po angielsku. Musi równiez wykazac sie podstawowa znajomoscia historii Stanów Zjednoczonych i wiadomosci o rzadzie USA (co nazywamy równiez „wychowaniem obywatelskim”). Wymagane bedzie zdanie testu z jezyka angielskiego i testu z wychowania obywatelskiego dla udowodnienia wiedzy w tym zakresie.

Wiele szkól i organizacji spolecznych pomaga w przygotowaniu do egzaminu na obywatelstwo. Przyklady pytan egzaminacyjnych znalezc mozna w publikacji A Guide to Naturalization. USCIS Office of Citizenship (Biuro obywatelstwa USCIS) oferuje materialy, takie jak karty katalogowe (Civics Flash Cards) i publikacje Learn About the United States: Quick Civics Lessons jako pomoce naukowe. Mozna je uzyskac bezplatnie pod adresem www.uscis.gov.

Przywiazanie do Konstytucji

Kandydat na obywatela musi byc gotowy do popierania i obrony Stanów Zjednoczonych i ich Konstytucji. Swoje przywiazanie czy tez lojalnosc wobec Stanów Zjednoczonych i Konstytucji deklaruje sie przysiega wiernosci (Oath of Allegiance). Obywatelem Stanów Zjednoczonych zostaje sie skladajac przysiege wiernosci.

ZWOLNIENIE Z OBOWIAZKU ZDAWANIA EGZAMINU Z JEZYKA ANGIELSKIEGO I WYCHOWANIA OBYWATELSKIEGO

Niektóre osoby starajace sie o naturalizacje maja inne wymogi egzaminacyjne z powodu ich wieku i dlugosci pobytu w Stanach Zjednoczonych.

Osoby, zwolnione z egzaminu z jezyka angielskiego musza przyprowadzic wlasnego tlumacza na egzamin z wychowania obywatelskiego. Niektóre osoby, których niepelnosprawnosc uniemozliwia przybycie na rozmowe kwalifikacyjna, moga w szczególnych okolicznosciach skorzystac z pewnych ulatwien. Dodatkowe informacje mozna uzyskac pod numerem USCIS Forms Line, 1-800-870-3676, proszac o formularz N-648 lub pobrac go w witrynie USCIS pod adresem www.uscis.gov.

Osoby, które moga wykazac swa niepelnosprawnosc fizyczna lub wade rozwojowa, uniemozliwiajaca zrozumienie tresci przysiegi, nie musza skladac przysiegi wiernosci.

Osoby, które maja wniosek o naturalizacje w trakcie rozpatrywania, musza powiadomic USCIS o nowym adresie. Nowy adres mozna zglosic pod numerem 1-800-375-5283. Wymagane jest równiez zlozenie formularza AR-11 w DHS. Mozna dokonac korekty adresu droga internetowa, wypelniajac elektroniczny formularz AR-11 pod adresem http://www.uscis.gov. Szczególowe instrukcje na stronie 8.

Uroczystość naturalizacji

Po zatwierdzeniu przez USCIS wniosku o naturalizacje, kandydat musi wziac udzial w uroczystosci i zlozyc przysiege wiernosci. USCIS wysle kandydatowi formularz N-445, Notice of Naturalization Oath Ceremony (powiadomienie o uroczystosci zlozenia przysiegi naturalizacyjnej) z informacja o dacie i godzinie uroczystosci. Wymagane jest wypelnienie tego formularza i przyniesienie go na uroczystosc.

Osoby, które nie moga wziac udzialu w tej uroczystosci, moga poprosic o jej przelozenie. W celu przelozenia terminu nalezy zwrócic formularz N-445 do miejscowego biura USCIS wraz z wyjasnieniem, dlaczego kandydat nie moze wziac udzialu w tej uroczystosci.

Po przybyciu na uroczystosc zlozenia przysiegi oddaje sie karte stalego rezydenta przedstawicielowi USCIS. Nie bedzie ona juz potrzebna, poniewaz podczas uroczystosci zostana wreczone swiadectwa naturalizacji (Certificate of Naturalization).

Nie jest sie obywatelem do czasu zlozenia przysiegi wiernosci. Urzednik odczyta powoli kazda czesc przysiegi i poprosi o powtarzanie tych slów. Po zlozeniu przysiegi otrzyma sie swiadectwo naturalizacji. To swiadectwo jest dowodem obywatelstwa USA. Nie jest sie obywatelem do czasu zlozenia przysiegi wiernosci podczas oficjalnej uroczystosci naturalizacyjnej.

Uroczystosc zlozenia przysiegi wiernosci jest wydarzeniem publicznym. W wielu miejscach specjalne uroczystosci odbywaja sie co roku 4 lipca z okazji Swieta Niepodleglosci. Warto zorientowac sie, czy w danej okolicy bedzie miala miejsce specjalna uroczystosc nadania obywatelstwa 4 lipca i jak mozna w niej uczestniczyc. Wiele osób przychodzi na te uroczystosc ze swoimi rodzinami i po jej zakonczeniu swietuje.

Photo Credit: CC / Flickr / Lucas