Jeśli chcesz zwiększyć swoje szanse na znalezienie zatrudnienia w USA, rozważ następujące możliwości szukania pracy:

Pytaj znajomych, sasiadów, rodzine i inne osoby z okolicy o poszukiwanych pracownikach lub dobrych miejscach pracy.
Szukaj w ogloszeniach drobnych (“Classifieds”) w czesci “Employment” (Praca).
Szukaj znaków “Help Wanted” (Potrzebna Pomoc) w oknach okolicznych firm.
Odwiedzaj biura zatrudnienia badz dzialy kadr (Human Resources) firm w danej okolicy i pytac o wolne stanowiska.
Odwiedzaj agencje pomagajace imigrantom w znajdowaniu pracy lub programów szkolenia zawodowego.
Sprawdzaj tablice ogloszen w miejscowych bibliotekach, sklepach spozywczych i innych budynkach uzytecznosci publicznej.
Pytaj o wolne stanowiska w wydziale zatrudnienia (department of employment services) w danym stanie.
Szukaj pracy w Internecie. Osoby korzystajace z komputera w bibliotece moga poprosic personel o pomoc i informacje, jak sie do tego zabrac.

Jak starać się o pracę

Wiekszosc pracodawców wymaga wypelnienia wniosku o zatrudnienie. Jest to formularz zawierajacy pytania o adres, wyksztalcenie i doswiadczenie zawodowe. Moze zawierac równiez pytania o osoby, z którymi pracowalo sie w przeszlosci. Nazywa sie to „referencjami”; pracodawca moze zadzwonic do takich osób z pytaniami na temat kandydata.

Mozliwe, ze potrzebny bedzie zyciorys zawodowy (“resumé”) zawierajacy liste doswiadczen zawodowych. Takie resumé mówi pracodawcy o poprzednich miejscach zatrudnienia, o wyksztalceniu lub szkoleniach i o fachowych umiejetnosciach kandydata. Warto miec przy sobie resumé skladajac podanie o prace.
Dobre resumé

Zawiera imie i nazwisko, adres i numer telefonu kandydata.
Wymienia poprzednie miejsca i daty zatrudnienia.
Zawiera informacje o wyksztalceniu.
Ukazuje szczególne umiejetnosci zawodowe kandydata.
Jest przejrzyste i wolne od bledów.

Warto spytac instytucje pomocy socjalnej w danej okolicy, czy moga one pomóc przygotowac resumé. Takie uslugi swiadcza równiez prywatne firmy, ale pobieraja za to oplate.
Dodatkowe świadczenia

Obok wynagrodzenia niektórzy pracodawcy oferuja dodatkowe swiadczenia zwiazane z zatrudnieniem. Swiadczenia takie moga obejmowac:

Opieke medyczna.
Opieke dentystyczna.
Opieke okulistyczna.
Ubezpieczenie na zycie.
Plany emerytalne.

Pracodawcy oplacaja czesc kosztów takich swiadczen, a niekiedy nawet oplacaja je w calosci. Warto spytac, jakie swiadczenia zapewnia dany pracodawca.
Rozmowa kwalifikacyjna

Pracodawcy czesto chca spotkac sie z kandydatem i porozmawiac z nim o pracy. Beda pytac na temat poprzednich miejsc zatrudnienia i nabytych umiejetnosci. Mozna przecwiczyc odpowiadanie na pytania o poprzednie miejsca pracy i umiejetnosci fachowe ze znajomym badz kims z rodziny, aby dobrze sie do tego przygotowac.

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej pracodawca moze zadawac wiele pytan. Sa jednak pewne pytania, których pracodawcom nie wolno zadawac. Nie wolno zadawac pytan na temat rasy, koloru skóry, plci, stanu cywilnego, wyznania, kraju pochodzenia, wieku lub ewentualnego inwalidztwa.

Kandydat moze równiez zadawac pytania pracodawcy. Jest to dobra okazja, aby dowiedziec sie czegos o takiej pracy. Warto równiez spytać o następujące sprawy:

Jakie sa godziny pracy?
Jakie jest wynagrodzenie za prace? (Prawo Stanów Zjednoczonych wymaga od wiekszosci pracodawców placenia co najmniej „wynagrodzenia minimalnego”, które jest najnizszym dozwolonym wynagrodzeniem.)
Ile jest dni urlopu?
Ile dni chorobowych przysluguje pracownikowi?
Jakie swiadczenia wiaza sie z ta praca?

Prawo federalne chroni pracowników

Istnieje szereg przepisów federalnych zabraniajacych pracodawcom dyskryminacji osób starajacych sie o prace. Stany Zjednoczone maja przepisy zabraniajace dyskryminacji z powodu:

Rasy, koloru skóry, wyznania religijnego, kraju pochodzenia i plci (Ustawa o Prawach Obywatelskich).
Wieku (Ustawa o Dyskryminacji Wiekowej przy Zatrudnieniu).
Niepelnosprawnosci (Ustawa o Ochronie Niepelnosprawnych).
Plci (Ustawa o Równosci Plac).

Wiecej informacji na temat tych przepisów ochronnych uzyskac mozna na witrynie internetowej U.S. Equal Employment Opportunity Commision (Komisja Równych Praw Zatrudnienia USA) pod adresem http://www.eeoc.gov, albo dzwoniac pod numer 1-800-669-4000 lub 1-800-669-6820 (dla osób slabo slyszacych).

Inne przepisy prawa pomagaja w zapewnieniu bezpieczenstwa miejsca pracy, zezwalaja na urlop bezplatny w przypadku naglych sytuacji rodzinnych badz medycznych, zapewniaja tymczasowe zasilki dla bezrobotnych pracowników. Warto zajrzec do witryny U.S. Department of Labor (Departament Pracy USA) pod adresem http://www.dol.gov, gdzie mozna znalezc dodatkowe informacje na temat praw pracowników.

Prawo federalne chroni pracowników przed dyskryminacja ze strony pracodawcy w zwiazku ze statusem imigracyjnym. Pracodawcom nie wolno:

Odmawiac zatrudnienia badz zwalniac pracownika z powodu statusuimigracyjnego badz faktu iz nie jest on obywatelem USA.
Wymagac okazania Karty Stalego Rezydenta badz odrzucic wazne pozwolenie na prace.
Preferowac zatrudnienie pracowników bez dokumentów uprawniajacych do zatrudnienia.
Dyskryminowac pracowników z powodu ich pochodzenia narodowego (czy tez kraju pochodzenia).
Prowadzic dzialania odwetowe przeciwko pracownikom, którzy skarza sie na traktowanie w sposób opisany powyzej. Dodatkowe informacje na temat przyslugujacych praw mozna uzyskac dzwoniac do Office of Special Counsel (Biuro Specjalnego Doradcy) pod numer 1-800-255-7688 lub 1-800-237-2515 (dla osób zle slyszacych). Pod tymi samymi numerami mozna równiez zlozyc skarge. Osoby nie mowiace po angielsku moga skorzystac z pomocy tlumacza. Dodatkowe informacje mozna rowniez uzyskac z witryny http://www.usdoj.gov/crt/osc.

Czego mozna oczekiwac w momencie przyjęcia do pracy

Na poczatku nowej pracy konieczne bedzie wypelnienie pewnych formularzy, takich jak:

Formularz I-9, formularz potwierdzenia kwalifikacji do zatrudnienia (Employment Eligibility Verification Form). Pracodawca jest zobowiazany przepisami do sprawdzenia, czy wszyscy nowo zatrudnieni pracownicy sa uprawnieni do pracy w Stanach Zjednoczonych. W pierwszym dniu zatrudnienia pracownik bedzie zobowiazany do wypelnienia formularza I-9. W ciagu trzech dni roboczych pracownik ma obowiazek okazania pracodawcy dokumentów tozsamosci i dokumentów upowazniajacych do zatrudnienia. Pracownik moze wybrac, które dokumenty pokaze jako dowód prawa do pracy w Stanach Zjednoczonych, pod warunkiem iz beda to dokumenty wymienione na formularzu I-9. Lista akceptowalnych dokumentów znajduje sie na odwrocie formularza I-9.
Przyklady akceptowalnych dokumentów to Karta Stalego Rezydenta badz karta z numerem Social Security nie zawierajaca ograniczen w polaczeniu z prawem jazdy wydanym przez dany stan.
Formularz W-4, zaswiadczenie o potracaniu naleznosci od pracownika (Employee’s Withholding Allowance Certificate). Pracodawca powinien potracac podatek federalny z czeku wynagrodzenia pracownika i wysylac go wladzom. Nazywamy to “withholding tax” (potracanie podatku). Formularz W-4 nakazuje pracodawcy potracanie podatków i ulatwia obliczenie wlasciwej sumy do potracenia.
Inne formularze. Moze byc równiez wymagane wypelnienie formularza potracania podatków dla stanu, w którym mieszka pracownik oraz formularzy wymaganych do uzyskania swiadczen. Pracownicy moga otrzymywac wynagrodzenie co tydzien, co dwa tygodnie, lub raz w miesiacu. Czek wyplaty bedzie wyszczególnial kwoty potracone na podatki federalne i stanowe, na podatki Social Security i na wszystkie swiadczenia oplacane przez pracownika. Niektórzy pracodawcy wysylaja wynagrodzenie bezposrednio do banku; nazywamy to przelewem bankowym (direct deposit).

Język angielski w pracy

Jezeli ktos nie mówi po angielsku, powinien postarac sie nauczyc tego jezyka mozliwie jak najszybciej. Kursy angielskiego, bezplatne badz za niewielka oplata, mozna znalezc w swojej okolicy, czesto za posrednictwem miejscowej szkoly publicznej badz koledzu.

Jezeli pracodawca wymaga od pracownika znajomosci jezyka angielskiego w pracy, musi wykazac przyczyny, dla których jezyk angielski jest niezbedny do prawidlowego wykonywania zawodu. Pracodawca musi równiez powiadomic kandydata, iz angielski jest wymagany, zanim go zatrudni. Jezeli pracodawca nie jest w stanie uzasadnic wymogu znajomosci jezyka angielskiego na danym stanowisku, mozliwe, ze narusza on prawo federalne.

Pomoc i dodatkowe informacje na ten temat mozna uzyskac kontaktujac sie z Komisja Równych Mozliwosci Zatrudnienia (U.S. Equal Employment Opportunity Commission – EEOC). Prosze dzwonic pod numer 1-800-669-4000 lub 1-800-669-6820 (dla osób zle slyszacych) lub odwiedzic witryne http://www.eeoc.gov.
Testy na obecność narkotyków i badanie przeszłości

Niektóre stanowiska moga wymagac przejscia testu sprawdzajacego, czy kandydat nie zazywa nielegalnych narkotyków. Niektóre miejsca pracy wymagaja sprawdzenia informacji z przeszlosci pracownika, badania wykonywanych w przeszlosci dzialan i aktualnych okolicznosci zycia kandydata.